Öz

Bütün insanlar, doğuştan devredilemez, değiştirilemez ve vazgeçilemez haklara sahiptir. Bu hakların başında ise yaşam hakkı gelir. Yaşam hakkının her zaman üstün tutulması gerektiği dile getirilir. Ancak gerçekte yaşam hakkı esasen vatandaşların talep edebileceği bir haktır. Zira ulus devletlerin hakimiyetindeki dünyada vatandaş “insan” dan önce gelir. Ulus devlet korumasından çıkıp vatandaşlık bağlarını kaybeden göçmenler için ise sürekli güncelleştirilen mülteci, düzensiz göçmen, geçici kimlik sahibi gibi sınıflandırmalar yapılır. Dolasıyla yabancılar yaşam hakkı ile bağlantılı olarak en başta sağlık hakkı söz konusu olduğunda bile egemenin verdiği değere göre ayrımcılıklara maruz kalırlar. Egemenin diğer ulus devletlere yönelik siyasi yaklaşımı sağlık hizmetlerine ulaşımda belirleyicidir. Hayat ve ölüm bugün ekonomik, bilimsel, sosyal gerçeklerin ötesine geçerek yalnızca siyasal kavramlar haline gelmiştir. Göçmenlerin egemen için değeri onların yaşamlarının önemini göstermektedir. Özellikle Türkiye’de yapılan araştırmalar göstermektedir ki büyük çoğunluğu oluşturan Suriyeli göçmenler, yasal düzenlemeler sayesinde geçici kimlik belgesi alıp sağlık hizmetlerinden ücretsiz faydalanabilmektedir. Bunun yanında Afganistanlı, Afrikalı, Filistinli, Sovyet kökenli göçmenler sağlık giderlerini kendileri karşılamaktadır. Düzensiz göçmen statüsündekiler ise sağlık hizmetini talep bile edemezler zira yerleri sığınma kampları ve geri gönderme merkezleridir. Bu bağlamda çalışmada Türkiye özelinden yola çıkarak insanın değerinin sağlık hakkı bağlamında siyasal ideolojiler çerçevesinde nasıl değişiklik gösterdiği saha raporları ve hukuki metinler üzerinden tarihi ve sosyolojik yöntemle incelenecektir. Ayrıca bu çalışmada, göçmenler adı altında sadece Suriyeliler üzerine odaklanmış çalışmaların aksine göçmen konusuna bütüncül bakarak ideolojik göçmen ayrımının ve bunun sağlık hizmetleri ile ilişkisinin siyasal arka planının ortaya konulması amaçlamıştır. Nitel bir araştırma yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Yaşam Hakkı, Ulus Devlet, Göçmen, Sağlık, İdeoloji.